Czy BIOS jest systemem operacyjnym? (cz. 8)
Uaktualnianie BIOSu
Wstęp
Jeszcze parę lat temu BIOS umieszczany był najczęściej w pamięci ROM. Dzięki
temu BIOS nie mógł być co prawda uszkodzony przez użytkownika, ale jego wymiana
oznaczała zakup nowej kości z BIOSem. Obecnie większość komputerów osobistych
wykorzystuje tak zwany flash BIOS, to znaczy BIOS zapisany w pamięci
flash, która może być modyfikowana. Dzięki temu możliwa jest aktualizacja BIOSu
zwana potocznie flashowaniem.
Po co uaktualniać BIOS?
Uaktualnianie BIOSu jest czynnością ryzykowną, o czym będzie mowa za chwilę.
W związku z tym należy poważnie zastanowić się, czy rzeczywiście potrzebujemy
nowszej wersji BIOSu. Rozsądne powody dla których można zaryzykować
uaktualnienie BIOSu to:
- posiadanie BIOSa, który nie ma wsparcia Plug'n Play
- posiadanie BIOSa, który nie ma wsparcia dla dużych dysków - starsze wersje
BIOSa mogą nie mieć obsługi LBA (Logical Block Addressing), przez co część
przestrzeni dyskowej dużych dysków może być niedostępna.
- chęć wykorzystania nowych opcji BIOSu - na przykład startowanie systemu z
CD-ROMu, z napędów Zip, z sieci, zabezpieczenia antywirusowe
Jak uaktualniać BIOS?
- Przed uaktualnieniem BIOSu musisz dokładnie wiedzieć, jaki model płyty
głównej posiadasz. Jeżeli ta informacja nie jest zawarta w dokumentacji lub
zapisana na płycie głównej, możliwe jest uzyskanie powyższych danych na
podstawie identyfikatora BIOSu wgranego na płytę główną (dotyczy to tylko
BIOSów firmy AMI i Award, BIOSy firmy Phoenix nie oferują tej możliwości).
Identyfikator ten jest wyświetlany na dole ekranu po uruchomieniu komputera
(podczas wykonywania testu pamięci). Naciśnięcie klawisza Pause na tym etapie
spowoduje wstrzymanie startu systemu (dzięki czemu można zdążyć z przepisaniem
tego numeru na kartkę).
Aby zidentyfikować model i producenta płyty głównej
na podstawie identyfikatora BIOSu zobacz na przykład tabelę umieszczoną na
stronie
www.wimsbios.com/numbers.shtml (dla BIOSu firmy Award) lub na stronie
www.wimsbios.com/numbersami.shtml (dla BIOSu firmy AMI).
Do identyfikacji modelu płyty głównej można również użyć jednego z
następujących programów:
- Ze strony producenta płyty głównej pobierz plik z najnowszą wersją BIOSu.
Wiele adresów producentów płyt głównych znajduje się na stronie
Wimsbios.
- Do wgrania obrazu BIOSu do pamięci Flash można wykorzystać jeden z
następujących programów:
- UniFlash - uniwersalny
program do uaktualniania BIOSu, dostępny razem z kodem źródłowym
- AwdFlash -
program firmy Award
- AmiFlash -
program firmy American Megatrends
-
AFlash - program firmy ASUS
- Kolejnym krokiem jest utworzenie dyskietki startowej. Najbezpieczniej jest
utworzyć dyskietkę systemową DOS, jeżeli z jakichś względów wolisz użyć
dyskietki systemowej Windows, podczas startu systemu wciśnij F5, aby mieć
pewność, że nie zostaną uruchomione żadne programy w tle (mogłyby one zakłócić
pracę programu do uaktualniania BIOSu).
- Na drugą, pustą dyskietkę wgraj program do uaktualniania oraz pobrany
obraz BIOSu.
- W ustawieniach BIOSu wyłącz opcję "System BIOS Cacheable" (oznacza to
wyłączenie kopiowania BIOSu do pamięci RAM).
- Uruchom system z utworzonej dyskietki startowej.
- Po ukazaniu się znaku zachęty A:\ włóż do stacji drugą dyskietkę. Mocno
zalecane jest zapisanie aktualnego obrazu BIOSu. Większość programów do
aktualizacji BIOSu ma taką opcję. Dzięki temu będziesz mógł powrócić do
poprzedniej wersji BIOSu, jeżeli napotkasz problemy związane z nową wersją.
Możliwe będzie również odtworzenie oryginalnego BIOSu, jeżeli procedura
uaktualniania się nie powiedzie. Wywołaj zatem program z opcją powodującą
zgranie obecnego BIOSu. Spowoduje to utworzenie na dyskietce nowego pliku (na
przykład o nazwie backup.bin).
- Aby mieć możliwość odtworzenia oryginalnego BIOSu w przypadku
niepowodzenia operacji uaktualniania, wykonaj następującą czynność:
- Jeżeli używasz BIOSu firmy American Megatrends, wystarczy zmienić nazwę
backup.bin na amiboot.rom.
- Jeżeli używasz BIOSu firmy Award dyskietka z programem do uaktualniania
powinna być również systemowa. Utwórz na niej plik autoexec.bat, w
którego pierwszej linijce następuje wywołanie programu do uaktualniania z
parametrem backup.bin i opcjami powodującymi, że program dokona
aktualizacji bez pytania użytkownika o potwierdzenie (patrz rozdział "Co
zrobić, jeżeli aktualizacja BIOSu się nie powiodła").
- Uruchom program do aktualizacji BIOSu.
- Procedura wgrywania nowego BIOSu do pamięci flash nie powinna trwać dłużej
niż kilkanaście sekund. Jeżeli zakończy się ona pomyślnie, uruchom komputer
ponownie.
- Jeżeli operacja powiodła się, powinien uruchomić się system operacyjny.
Może on jednak pracować bardzo niestabilnie, jeżeli wystąpił konflikt pomiędzy
nowymi ustawieniami BIOSu a ustawieniami systemu operacyjnego. Często
konieczna jest reinstalacja systemu.
Ryzyko związane z uaktualnianiem BIOSu
Uaktualnianie BIOSu jest ryzykowne!. Nie bez powodu strona "www.flash-bios.com"
jest przekierowywana na adres "www.recoverybios.com". Jeżeli pobierzesz
niewłaściwy obraz BIOSu, podczas flashowania nastąpi przerwa w dostawie prądu
albo wystąpi inny nieprzewidziany błąd, może się okazać, że komputer nie chce
się uruchomić.
Dlatego nie uaktualniaj BIOSu, jeżeli nie jest to naprawdę niezbędne!!!
Co zrobić, jeżeli aktualizacja BIOSu się nie powiodła
Jeżeli po zmianie BIOSu komputer w ogóle nie chce się uruchomić, istnieje
możliwość "reanimacji".
Wiele współczesnych płyt głównych ma tak zwany blok startowy BIOSu. Jest
to część BIOSu, która nie jest nadpisywana podczas aktualizacji BIOSu i która
pracuje poprawnie nawet wtedy, gdy cała reszta BIOSu jest uszkodzona. Blok
startowy zawiera zwykle wyłącznie obsługę stacji dyskietek. Rozwiązaniem jest
zatem umieszczenie w stacji dyskietki z zapisanym starym obrazem BIOSu i
zrestartowanie komputera. Blok startowy BIOSu firmy Award spróbuje uruchomić
system z dyskietki. W pliku autoexec.bat powinno znaleźć się wywołanie
programu do aktualizacji BIOSu. Ponieważ blok startowy nie zawiera obsługi karty
graficznej oraz klawiatury, program nie powinien oczekiwać na żadną reakcję
użytkownika, tylko przystąpić do wgrania obrazu BIOSu.
W przypadku AMI BIOSów nie jest konieczne, aby dyskietka była dyskietką
startową. Podczas startu komputera należy nacisnąć [Ctrl]+[Home]. Blok startowy
spróbuje wtedy znaleźć na dyskietce plik amiboot.rom zawierający obraz
BIOSu. Blok startowy automatycznie wgrywa go do pamięci flash.
W przypadku płyt Intel blok startowy BIOSu jest wykonywany tylko wtedy, gdy
ustawiona jest zworka Flash Recovery. Procedura reanimacji BIOSu wygląda
dokładnie tak samo jak opisano to dla BIOSów Award. Po odtworzeniu BIOSu należy
przestawić zworkę Flash Recovery do pozycji wyjściowej.
Drugim rozwiązaniem jest skontaktowanie z producentem płyty głównej i kupno
nowej kości z BIOSem. Niektórzy producenci oferują je za darmo.
Najbardziej niebezpiecznym rozwiązaniem jest wymiana BIOSu "w locie":
- Potrzebujesz kości z działającym BIOSem (najlepiej, aby była to dokładnie
taka sama kość, jaka jest wstawiona do Twojej płyty głównej). Kość z
uszkodzonym BIOSem zastąp kością z działającym.
- Uruchom komputer, w ustawieniach BIOSu włącz opcję "System BIOS cacheable".
- Wystartuj system z dyskietki systemowej zawierającej program do
aktualizacji BIOSu i obraz działającego BIOSu.
- Uruchom program do aktualizacji BIOSu.
- W momencie, gdy program poprosi o potwierdzenie, przy włączonym
komputerze zastąp kość z działającym BIOSem kością z uszkodzonym.
- Potwierdź operację i po zakończeniu aktualizacji BIOSu uruchom komputer
ponownie.
Linki
- Wimsbios - opis sposobu
rozpoznawania modelu płyty głównej na podstawie identyfikatora BIOSu
- ESupport - narzędzia do aktualizacji
BIOSu, obrazy BIOSów dla wielu modeli płyty głównej
Autorami cyklu artykułów są:
Łukasz Kalbarczyk
Filip Noworyta
Jerzy Papiorek
http://rainbow.mimuw.edu.pl
|
